भरतपुर महानगरपालिका–१६ ज्ञानेश्वर सामुदायिक वनको काप्रेघाटमा बनिरहेको ‘क्रुज सिप’ (मिनी पानीजहाज)को आइतबार नारायणी नदीमा सफल परीक्षण गरिएको छ ।
आइतबार दिउँसो तीन बजे चालक दलका केही सदस्य र सञ्चालकहरुले ‘मिनी पानीजहाज’को सफल परीक्षण गरेका हुन् । क्रुज बनाउन तयार गरिएको पोर्टबाट झण्डै एक किलोमिटरसम्म चलाएर परीक्षण गरिएको थियो । परीक्षण सफल भएपछि निर्माणकर्ताहरुसहित चितवनका नागरिकहरु खुसी भएका छन् ।
क्रुज निर्माण गरेको राइनो वाटर इन्टरटेन्मेन्ट प्रालिका प्रवन्ध निर्देशक रामचन्द्र कँडेलले नेपालको इतिहासमै पहिलोपटक यति ठूलो क्रुज सिप बनाएर सफलतापूर्वक परीक्षण गर्दा निकै खुसी लागेको बताए । ‘आज त ऐतिहासिक दिन बन्यो, सबैभन्दा छोटो दिन २२ डिसेम्बरमा, निकै लामो यात्राको शुभारम्भ गरेका छौं,’ प्रवन्ध निर्देशक कँडेलले भने । यो मिनी पानीजहाजले नेपालको जल यातायात र पर्यटनमा नयाँ ढोका खोलेको उनले बताए ।
नर्वेजियन प्रविधि प्रयोग गरेर निर्माण गरिएको क्रुज सिपमा भारत केरलाका प्राविधिकले काम गरिरहेका छन् । दसैँ अगाडि नै तयार गरी सञ्चालनमा ल्याउने भनिए पनि डिजाइनमा केही परिवर्तन गर्नु परेकाले समय लागेको कम्पनीका प्रबन्ध निर्देशक कँडेलले बताए ।
उनका अनुसार क्रुजमा भीआईपी कक्ष, सेल्फी लिने तथा चलचित्र सुटिङ गर्न मिल्ने युनिट थपिएको छ । पहिलाको भन्दा बाहिरी लुक्स राम्रो देखाउने गरी डिजाइन परिवर्तन गर्दा एक करोड लागत र १० टन वजन थपिएको कम्पनीको भनाइ छ । एक सय फिट लम्बाइ र २५ फिट चौडाइको मिनी पानीजहाजको निर्माण गत वर्ष चैतबाट थालिएको थियो । निर्माण पूरा भइसक्दा यसको लागत १५ करोड पुग्ने कम्पनीको अनुमान छ ।
क्रुजमा दुई वटा इञ्जिन भाए पनि दुवै इञ्जिन एकैपटक चल्दैनन् । कुनै कारणले एक इञ्जिनमा समस्या आएमा अर्को चलाइने निर्माण कम्पनीले जनाएको छ । निर्माण कम्पनी ग्राडुअर मरिन इन्टरनेशनलका प्रमुख सञ्चालक जिओजी सेवाइस्टनले क्रुजमा शक्तिशाली इञ्जिन राखिएको बताए ।
क्रुजको तल्लो भागमा कुनै कारणले प्वाल परेर वा क्षति भएर पानी पसेमा सबै भागमा पानी नजाने गरी डिजाइन गरिएको छ । सञ्चालक सेवाइस्टनले भने, ‘कुनै ठाउँबाट पानी पसे निश्चित सानो च्याम्बरमा मात्रै जान्छ, अन्यत्र जाँदैन, त्यसलाई पनि तुरुन्तै फाल्ने प्रविधि बनाएका छौं ।’
क्रुजको दुई तलामा सिसा राख्न बाँकी छ । महिला र पुरुषका लागि अलग–अलग शौचालय, काउन्टर र बार बनाउने काम अन्तिम चरणमा छ । लाइट राख्ने काम भइरहेको छ भने चालक बस्ने ककपिट तयार भइसकेको छ । प्रवन्ध निर्देशक कँडेलका अनुसार झ्यालको सिसा केही दिनभित्र राखिसकिने छ, एसी जडान हुँदैछ, भित्री भागमा राखिने कुर्सी आउने क्रममा छ ।
क्रुज सिपमा हाल १५ जना चालक दलका सदस्य र प्राविधिक हाल विदेशी हुनेछन् । पछि नेपाली प्राविधिकहरुले नै यसलाई चलाउने योजना छ । क्रुज राख्न च्यानल काटेर १५ फिट गहिरो पार्किङ स्टेशन बनाइएको छ । चढ्न र झर्न यहीँ नै आउनु पर्छ ।
मिनी पानीजहाजभित्र साँस्कृतिक कार्यक्रम गर्दा आवश्यक ड्रेस चेन्जिङ रुम, पानी ट्यांकी राख्ने लगायतका काम भइरहेका छन् । क्रुजको पहिलो तलामा ९० र दोस्रो तलामा १०० जना मानिस अट्ने क्षमता छ । पहिलो तलाको अगाडिपट्टि सेल्फी खिच्ने, चलचित्र वा म्युजिक भिडियो सुटिङ गर्ने खुला ठाउँ छ । यहाँ १५ जना उभिन मिल्छ । यहाँ बैठक पनि गर्न सकिन्छ । दोस्रो तलाको एक छेउमा विशिष्ट व्यक्तिका १० सिट छुट्याइएको छ ।
गति ३५ किमी प्रतिघण्टा
क्रुजलाई दिनमा तीन सिफ्ट सञ्चालन गर्ने योजना छ । प्रत्येक क्रुजिङ करिब तीन घण्टाको हुनेछ । त्यसमा काभ्रेघाटदेखि देवघाट र देवघाटबाट गोलाघाटको यात्रा गराइने कम्पनीले जनाएको छ । यसको गति प्रतिघण्टा ३५ किलोमिटरसम्म हुनेछ । क्रुज सिप सञ्चालनपछि नारायणी नदी किनार पूर्णरुपमा रिक्रिएसन सेन्टर बन्ने निर्माण पक्षको दाबी छ ।
बर्खाको तीन महिना यसलाई बन्द गरिनेछ । हिउँदमा निकै कम पानी हुँदा पनि यसलाई चलाउन सकिने प्रविधि जडान गरिएको कम्पनीको दाबी छ । क्रुज चलाउनुअघि हरेक दिन बिहान सानो बोटले हिँड्ने ट्रयाकको अवस्था जाँच गरिने छ । सिंगापुर र भारतबाट आएका प्राविधिकको टोलीले गत वर्ष पुस महिनामा पानीको गहिराइबारे अध्ययन गरेका थिए ।
सन् २०२० लाई सरकारले पर्यटन वर्ष मनाउने तयारी गरिरहेको सन्दर्भमा यो क्रुज सिप पनि एक कोशेढुंगा सावित हुने कम्पनीको विश्वास छ । ‘नेपालमा आउने हवाई जहाजहरुको अधिकतम क्षमता ३७० जनाको छ, जल यातायातमा दुई सय जना क्षमताको कुनै यातायात छैन, यो नै पहिलो हो,’ प्रवन्ध निर्देशक कँडेलले भने, ‘नेपालका नदीको क्षमता अनुसारको सबैभन्दा ठूलो जल यातायातको साधन यही हुनेछ ।’
भरतपुर महानगरपालिका वडा नं. १६ का वडाध्यक्ष अमृतराज हमालले वडा नं. १६ मा बनिरहेको क्रुजले यहाँको स्थानीय जनताको आर्थिक समृद्धिमा टेवा पुग्ने विश्वास व्यक्त गरे । उनले नेपालकै जल पर्यटनमा नयाँ फड्को भएको बताए ।
क्रुज बनाउन स्थान उपलब्ध गराएको ज्ञानेश्वर सामुदायिक वनका अध्यक्ष राजन अधिकारीले देशभित्र नै केही गर्न सकिन्छ है भनेर युवाहरुमा प्रेरणा जगाउन र पर्यटनमा नयाँ प्याकेज उपलब्ध गराउन क्रुज सिपले महत्वपूर्ण भूमिका खेलेको बताए ।
ओली, प्रचण्ड र देउवाले उद्घाटन गर्ने
सरकारले घोषणा गरेको पर्यटन वर्ष २०२० मा सञ्चालनमा ल्याइने क्रुज सिपको उदघाटन प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली, नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (नेकपा)का अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड र नेपाली कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवाबाट संयुक्त रुपमा गराउने योजना रहेको प्रवन्ध निर्देशक कँडेलले जानकारी दिए ।
राइनो वाटर इन्टरटेन्मेन्ट प्रा.लिले क्रुज बनाइरहेकै स्थानमा रिसोर्ट सञ्चालन गर्ने योजना बनाएको छ । क्रुजको निर्माण सकिएलगत्तै रिसोर्टको काम धमाधम अघि बढ्ने सञ्चालक थानेश्वर कँडेल बताउँछन् । रिसोर्टमा १० करोड लगानी गर्ने योजना कम्पनीको छ । क्रुजसिप र रिसोर्ट सञ्चालनका ज्ञानेश्वर सामुदायिक बनले डेढ बिघा जग्गा २० वर्षका लागि भाडामा दिएको छ ।
