दूधपथरी: परम्परागत फेरान र टाउकोमा स्कार्फ लगाएकी ४५ वर्षीया नसिमा बानुले प्रसिद्ध पर्यटकीय गन्तव्य दूधपथरीको एउटा स्टलमा नुन चाइ (मकैको पिठोको चिया) र क्रिस्पी फ्राइड मकई चोट (मकैको पिठोको चिया) बनाउँछिन्।
यस क्षेत्रका ५० वटा स्टलमध्ये यो एउटा हो, जसमध्ये ४३ वटा महिलाहरुद्वारा सञ्चालित छन्, जसमध्ये केहीले आफ्ना श्रीमानसँग मिलेर स्टलको व्यवस्थापन गर्छन्।
दूधपथरीका महिलाहरूद्वारा गरिएको यो सूक्ष्म पहल भारतमा अधिक महिलाहरूलाई कार्यबलमा ल्याउने एउटा तरिका हो । हामीहरु आफ्ना बच्चाहरूलाई राम्रो जीवन र शिक्षा प्रदान गर्न र कठिन समयको लागि बचत गर्न सक्षम छौं , स्टल सञ्चालक महिलाहरुले बताए ।
धेरैजसो उद्यमहरू पर्यटन क्षेत्रमा पुरुषको नेतृत्वमा छन् र महिलाहरूको प्रतिनिधित्व कम छ, र कश्मीरका महिलाहरूलाई उद्यमशीलताको पछि लाग्न गाह्रो छ, अन्तर्राष्ट्रिय विकासमा काम गर्ने लुब्ना कादरीले भनिन्। महिलाहरू बाहिर आउनु र अस्थायी उधमहरु स्थापना गर्नु महत्त्वपूर्ण छ। यसले उनीहरूलाई आफ्नै (सामान्यतया माइक्रोस्केल) मौसमी पर्यटन उद्यमहरू उद्यमीहरूको रूपमा चलाउन मद्दत गर्छ, र उनीहरुको वित्तमा पहुँच बढाउँछ।
दूधपथरीका यी स्टलहरू लगभग शून्य फोहोर छन् -तिनीहरू पुन: प्रयोज्य प्लेटहरूमा ताजा बनाइएको खाना बेच्छन्, पोलिथिन फोहोर रोक्न प्याकेज गरिएको खाना बेच्दैनन । अधिकांश कच्चा पदार्थ आफ्नै फार्मबाट स्रोत गर्छन्, र फोहोरहरू जस्तै चिया पात या त खाडलमा वा खेतमा फालिन्छ ।
हामीले यहाँ धेरै कुराहरू प्रयास गरेका छौं। केही वर्ष पहिले हामीले यहाँ लेज, आलु चिप्से प्याकेटहरू बेच्न थाल्यौं तर केही समयपछि जताततै पोलिथिन जम्मा हुन थाल्यो, नसिमा बानुले भनिन्। मैले अन्य स्टल मालिकहरूसँग सल्लाह गरें र हामीले वातावरण प्रदूषित गर्ने कुनै पनि उत्पादन बिक्री नगर्न सहमत भयौं। दूधपथरी फूड स्टलहरू चलाउने अधिकांश महिलाहरू मकै खेती गर्ने कृषक घरपरिवारका हुन्, र यी स्टलहरू पछाडि आत्मनिर्भर व्यवसाय सञ्चालन गर्ने विचार भएको उनीहरूले बताए।
