इरानका चर्चित व्यावसायिक फुटबल खेलाडी आमिर नसर–अजादानी २६ वर्ष पुगे । हालै उनले देशमा सरकार विरोधी प्रदर्शनमा भाग लिएका थिए ।
अब उनलाई मृत्युदण्डको सजाय हुन सक्छ । उनलाई महिला अधिकारको पक्षमा उभिएकोमा नभई १६ नोभेम्बरमा इस्फाहानमा तीन सुरक्षाकर्मीको मृत्युको लागि जिम्मेवार सशस्त्र समूहको सदस्य भएको कारण सजाय सुनाइनेछ ।
बीबीसीको फारसी सेवाका अनुसार अधिकारीहरूले आमिरले आफ्नो अपराध स्वीकार गरेको दाबी गरेका छन् । अधिकारीहरुका अनुसार सीसीटीभी फुटेजबाहेक उनीहरुसँग अरु धेरै प्रमाणहरु छन् जुन आमिर सहित नौ जनाको अपराध प्रमाणित गर्न पर्याप्त छन् ।
बीबीसी फारसीका अनुसार सजायको घोषणा भने भइसकेको छैन । इरानको कानुन अनुसार यदि उनी हतियार प्रयोग गरेकोमा दोषी पाइयो भने उनलाई मृत्युदण्डको सजाय हुनेछ । बीबीसी मोनिटरिङका अनुसार इरानी न्यायाधीशहरूले मिडियामा प्रकाशित समाचारलाई ध्यान नदिई आफ्नो फैसला दिने संकेत गरेका छन् ।
इरान भित्र र बाहिर सामाजिक सञ्जालमा आमिरको पक्षमा अभियान चलिरहेको छ । जनताले अमिर नसर–अजादानीको पक्षमा मत दिएर समर्थन गरिरहेका छन् ।
आमिरको पक्षमा ठूला स्टार
कतारमा जारी विश्वकपको बीचमा चर्चित गायिका शकिराले पनि आइतबार यो कुरा औँल्याएकी थिइन् ।
कोलम्बियाली गायिका शकिराले ट्वीट गर्दै भनिन्, ‘आज विश्वकपको फाइनल हो । महिला अधिकारको पक्षमा उभिएर मृत्युदण्डको सजाय पाएका अमिर नसरलाई सारा संसारले सम्झने आशा गर्छु ।’
विश्वका धेरै ठूला कलाकार र सेलिब्रेटीले अमिर नसरको पक्षमा बयान दिएका छन् ।
स्पेनिस फुटबलर मार्क बार्ट्राले ट्वीट गरे, ‘के हामी सबै हात बाँधेर हेरिरहने रु यसलाई कुनै पनि हालतमा स्वीकार गर्न सकिँदैन । सबैले आमिर नस्रलाई साथ दिनुपर्छ । र ती सबै मानिसहरुलाई पनि जो यति भयंकर स्थितिबाट गुज्रिरहेका छन् । स्टप । स्टप ।
यसैबीच, व्यावसायिक फुटबलर युनियन फिफ्प्रोले महिला अधिकारको पक्षमा बोलेको आरोपमा आमिरलाई मृत्युदण्डको सजाय सुनाएको खबर सुनेर स्तब्ध भएको जनाएको छ ।
युनियनले लेखेको छ, ‘हामी सबै अमिरको साथमा छौँ । हामी उनको सजाय तत्काल खारेज गर्न माग गर्दछौँ ।’
को हुन् अमिर नसर–अजादानी ?
नसर अजदानीको जन्म सन् १९९६ मा इरानको प्रसिद्ध सहर इस्फाहानमा भएको थियो । उनको करियर इस्फाहानको टोली सेपाहान स्पोर्ट क्लबसँग जोडिएको थियो । यो क्लब इरानको शीर्ष लिग पर्शियन गल्फ क्लबमा खेल्छ ।
सन् २०१४ मा आमिर तेहरानको क्लब राह–अहानमा सामेल भए । यो इरानको सबैभन्दा पुरानो क्लब हो । त्यसको अर्को वर्ष अमिर ट्र्याक्टर स्पोर्ट्स क्लबमा आवद्ध भएका थिए । सन् २०१९ सम्म उनी त्यहीँबाट खेले । मुद्दाको सुनुवाइ सकिएपछि अमिर नसर–अजादानीलाई मृत्युदण्डको सजाय हुन सक्छ । इस्लामिक गणतन्त्र इरानको न्याय प्रणालीमा मोहरेबेह भनिने अपराध छ ।
१७ नोभेम्बर, २०२२ मा, इरानमा जारी प्रदर्शनको बीचमा कर्नेल इस्माइल चरागीको मृत्युको खबर आयो । तीन दिन पछि, नोभेम्बर २० मा, इरानको आधिकारिक प्रसारक आईआरआईबीले एउटा भिडियो जारी गर्यो जसमा तीन जनाले चरागीको मृत्युको जिम्मेवारी लिएका थिए ।
उक्त भिडियोपछि अधिकारीहरूले अमिर नसर–अजादानी, सालेह मिरहाश्मी र साई याकूबीलाई यस हत्याको आरोप लगाएको बताए । स्थानीय स्रोतले बीबीसीलाई भनेका छन् कि अजादानीले सरकार विरुद्धको विरोध प्रदर्शनमा भाग लिएका थिए तर कर्णेलको हत्यामा उनी संलग्न थिए भन्ने कुरा झुट हो किनभने हत्याको समयमा उनी त्यहाँ थिएनन् ।
भगवानविरुद्ध घृणा
हालैका हप्ताहरूमा इरानमा सरकार विरोधी प्रदर्शनमा भाग लिएको आरोपमा दुई जनालाई फाँसी दिइएको छ । महसा अमिनी नामकी २२ वर्षीया महिलाको हिरासतमा मृत्यु भएपछि सुरु भएको आन्दोलनको नेतृत्व महिलाले गर्दै आएका छन् ।
महसा अमिनीको १३ सेप्टेम्बरमा निधन भएको थियो । हिजाब राम्रोसँग नलगाएको भन्दै उनलाई पक्राउ गरिएको थियो । इरानको अवस्थाका कारण कतारमा हुने विश्वकपमा सहभागी हुन गएको टोलीले इङ्ल्यान्डविरुद्धको पहिलो खेलमा देशको राष्ट्रिय गान गाएनन् ।
इरानको सरकारले प्रदर्शनलाई दंगा भनेको छ र यसलाई विदेशी सेनाले इन्धन भरेको आरोप पनि लगाएको छ । तर मैदानमा अधिकांश आन्दोलनकारी शान्तिपूर्ण प्रदर्शन गरिरहेका देखिन्छन् ।
एम्नेस्टी इन्टरनेशनलले इरानमा हाल कम्तीमा २६ व्यक्ति मृत्युदण्डको धम्कीको सामना गरिरहेको बताएको छ ।
संगठनका अनुसार यी २६ मध्ये ११ जनालाई सजाय भइसकेको छ भने अन्य १५ विरुद्ध मुद्दा चलिरहेको छ । एजेन्सी
