भरतपुर महानगरपालिका वडा नं.– २८ गोलाघाटका बासिन्दालाई विपद् जोखिम न्यूनिकरणका लागि कृक्रिम अभ्यास गराएको छ ।
मेड नेपालले बाढीको उच्च जोखिममा रहेका यहाँका बासिन्दालाई सुरक्षित राख्नको लागि आज आत्मरक्षा, खोज तथा उद्धार सम्बन्धी तालिम प्रदान गरेको हो ।
मेड नेपालको आयोजना तथा अष्टे«लियन लुथर वल्र्ड सर्भिस र लुथर वल्र्ड फेडेरेसन जेनेभाको आर्थिक सहयोगमा तालिम दिइएको थियो । कृत्रिम अभ्यास गोलाघाटको सिमा हुँदै बग्ने नारायणी नदीको किनारमा गरिएको थियो । अभ्यासमा बाढी आउदै गरेको थाहापाए पछिको तयारी कसरी गरिन्छ । बाढीमा परेकालाई कसरी उद्धार गर्ने भन्ने कुरालाई नाटकबाट प्रस्तुत गरिएको थियो ।
मेड नेपालका सदस्य बाबुराम केसीले जनतलाई सुरक्षित र आर्थिक रुपमा मजबुत बनाउन सरकार कमजोर भएकाले निजी संस्थाले सरकारको दायित्व पूरा गरिरहेको बताए । सधै बाहिरी सहयोगको आसमा मात्र नबस्नसमेत उनले आग्रह गरेका छन् । केसीले विकास र समृद्धिको लागि आफू स्वयम् पनि अगाडि बढ्नुपर्ने तर्फ वडाबासीको ध्यानआकर्षित गराए ।
उक्त कार्यक्रमा दक्षिणी राप्ती बेल्ट विपद् व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष तारा मास्केले राप्ती नदीमा बाढी आएको संकेत आए तीन घण्टा र नारायणी नदीमा भए चार घण्टाभित्र सुरक्षित भएर बस्नुपर्ने बताए । उनले भने, ‘राप्ती नदीमा बाढी आए खैरहनीबाट यस वडामा आइपुग्न तीन घण्टा लाग्छ । नारायणी नदीमा बाढी आए नारायणगढ पुलचोकदेखि यहाँसम्म आइपुग्न चार घण्टा लाग्छ । यो समयभित्र हामीले वडामा रहेको उत्तरी बेल्ट विपद् व्यवस्थापन समिति, दक्षिणी बेल्ट विपद् व्यवस्थापन समिति र गोलाघाट पश्क्षिमी बेल्ट विपद् व्यवस्थापन समितिलाई फोनबाट सूचना दिन्छौं । यी बेल्टहरुले आफ्नो क्षेत्रमा पर्ने टोल विकास समितिलाई जानकारी दिन्छ र टोलले विपद्को साइरन बजाएर आफ्नो टोलबासीलाई जोखिमको जानकारी दिन्छ ।’ यस वडामा १६ वटा टोल विकास समिति रहेका छन् ।
अध्यक्ष मास्केले उद्धारको लागि स्थानीय सरकार, जिल्ला विपद् व्यवस्थापन, सेना, प्रहरीलाई पूर्वजानकारी गरिने बताए । ज्येष्ठ नागरिक, गर्भवती, सुत्केरी, अपाङ्गता भएका व्यक्तिलाई पहिलो प्राथमिकतामा राखिने उनको भनाइ छ । साथै वर्षाको मौसम भएकाले बाढीको उच्च जोखिममा पर्ने यस वडामा उद्धार साधनको कमी भएको मास्केले बताए ।
यस वडामा दुई हजार ५० घरधुरी छन् । राप्ती नदी बढे जितपुरदेखि गोलाघाटसम्मका २८२ परिवार उच्च जोखिममा पर्छन् । नारायणी नदीमा बढे भरतपुर – २७ को न्युरेचोक देखि भरतपुर–२८ को गोलाघाटसम्मका १२० परिवार बाढीको जोखिममा पर्छन् । उनीहरुलाई तुरुन्तै व्यवस्थित ठाउँमा लग्नुपर्ने हुन्छ । यस वडामा बाढी आउदा यहाँका पाँच वटा विद्यालय र २०० जना आट्ने आकस्मिक सेन्टरले ओतको काम गर्छ ।
आत्मनिर्भर बनाउन आर्थिक सहयोग
सहयोगी संस्था अष्टे«लियन लुथर वल्र्ड सर्भिस, लुथर वल्र्ड फेडेरेसन जेनेभा र आयोजक मेड नेपालले बाख्रा, बङ्गुर र गमला व्यवसायीको ब्यवसायको अनुगमन गरेको छ ।
पशुपालनको लागि उपलब्ध गराएको रकम सही ठाउँमा प्रयोग भए नभएको जानकारीको लागि अनुगमन गरिएको हो ।
विपद्सँगै आइपर्ने विभिन्न संकटलाई निराकरण गर्न र आत्मनिर्भर बनाउन यहाँका विपन्न परिवारलाई पशुपालनको लागि सर्भिस र फेडेरेसनले मेड नेपालको सहकार्यमा सहयोग गरेको थियो ।
सर्भिस र फेडेरेसनबाट उत्तरी विपद् बेल्ट व्यवस्थापनलाई तीन लाख ६० हजार पाएको थियो । जुन रकम ३० जनालाई २० हजारको दरले प्रदान गरिएको छ । दक्षिण बेल्टलाई चार लाख उपलब्ध भएको थियो । यसले ३८ परिवारलाई २० हजारको दरले रकम प्रदान गरेको छ । पश्चिमी बेल्टलाई पाँच लाख २० हजार उपलब्ध भएको थियो । यहाँबाट २० जनालाई २० हजारको दरले रकम प्रदान गरिएको थियो । बाँकी रकम पनि बाड्ने क्रममा रहेको कोषाध्यक्ष सुनमाया कुमालले बताइन् । यो रकम बाख्रा, बङ्गुर पाल्नको लागि प्रदान गरिएको हो ।
सो रकमबाट बाख्रापालन गरिरहेकी स्थानीय कृष्णकुमारी कुमालले गोलाघाट पर्यटकीय क्षेत्र भएकाले बस्तुको बजारीकरणमा कुनै समस्या नभएको बताइन् । बाख्रा बङ्गुर यहाँ खुलेका ठूला होटल तथा रेष्टुरेन्ट र घर गाउँमै खपत हुने गरेको उनको भनाइ छ । साना होटलहरुमा लोकल हास, कुखुराको माग बढी भएकाले यस तर्फ पनि ध्यान दिनुपर्ने बताइन् ।
फेडेरेसनका गोपाल दाहालले व्यक्ति आत्मनिर्भर नभए विपद् जस्ता जोखिमले झन् गरिबी निम्त्याउने बताए । गरिबीको रेखामा जान नदिन यहाँका बासिन्दालाई विपदसँग लड्न र आत्मनिर्भर बनाउन सहयोग गरिएको जानकारी दिए । कार्यक्रममा अष्टे«लियन लुथर वल्र्ड सर्भिसकी कार्यक्रम अधिकृत आनफीज प्याटरिक,लुथर वल्र्ड फेडेरेसन जेनेभाकी क्षेत्रीय कार्यक्रम संयोजक सुजन मुइस, अष्ट्रेलियन राजदूताबासकी विकास प्रमुख कविता काशीनाथ र कार्यक्रम प्रवन्धक सुनिता गुरुङलगायतको उपस्थिति रहेको थियो ।
